HALAL FOOD là gì? Quy định, ý nghĩa và cơ hội thị trường tỷ đô

Halal food là gì? – Đó không chỉ là thực phẩm “hợp pháp” theo luật Hồi giáo, mà còn là cơ hội kinh doanh khổng lồ. Với hơn 2 tỷ người tiêu dùng Hồi giáo và nhu cầu ngày càng tăng trên toàn cầu, việc hiểu và áp dụng Halal sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam mở rộng cánh cửa xuất khẩu, nâng cao thương hiệu và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Halal food là gì?

Halal food (thực phẩm Halal) là các sản phẩm được chế biến, sản xuất và tiêu thụ theo đúng quy định của Hồi giáo (Islam). Trong tiếng Ả Rập, “Halal” nghĩa là hợp pháp, được phép, trái ngược với “Haram” (bị cấm).

Thực phẩm Halal không chỉ liên quan đến thành phần, mà còn bao gồm:

  • Nguồn gốc nguyên liệu: động vật phải được giết mổ đúng nghi thức, không chứa thịt heo hoặc các chế phẩm từ heo.

  • Quy trình sản xuất: không được lẫn với sản phẩm Haram, không dùng cồn hay các chất cấm trong chế biến.

  • Bảo quản & vận chuyển: đảm bảo không nhiễm chéo với thực phẩm Haram.

=> Nói cách khác, Halal food không chỉ là thực phẩm “sạch”, mà còn là sự tuân thủ nghiêm ngặt các giá trị tôn giáo và văn hóa.

Nguồn gốc của Halal food là gì

Thuật ngữ “Halal” bắt nguồn từ tiếng Ả Rập, nghĩa là “hợp pháp”, “được phép” theo luật Hồi giáo (Shariah). Trong đời sống thường ngày, khái niệm này bao trùm nhiều lĩnh vực như thực phẩm, đồ uống, dược phẩm, mỹ phẩm, dịch vụ tài chính, du lịch… nhưng phổ biến nhất vẫn là trong ẩm thực.

Liên hệ với tôn giáo Hồi giáo

  • Halal food được hiểu là những thực phẩm được phép sử dụng theo quy định trong Kinh Qur’an và Hadith.

  • Trái ngược lại, Haram là những thực phẩm bị cấm như thịt lợn, rượu, động vật chết không theo nghi thức Halal, máu…

  • Ngoài ra, trong giết mổ động vật, quy trình Halal cũng yêu cầu cầu nguyện danh Allah, đảm bảo động vật được đối xử nhân đạo, và toàn bộ quy trình phải sạch sẽ, không nhiễm tạp chất từ Haram.

Lịch sử hình thành

  • Từ thời kỳ đầu của đạo Hồi (thế kỷ VII), Halal đã được đặt ra như một phần trong luật Shariah để bảo vệ sức khỏe, tinh thần và sự trong sạch cho tín đồ Hồi giáo.

  • Ban đầu, Halal chỉ áp dụng trong cộng đồng Hồi giáo tại Trung Đông, nhưng theo quá trình mở rộng của Hồi giáo qua thương mại và di cư, khái niệm này lan sang Nam Á, Đông Nam Á, Châu Phi và Châu Âu.

  • Ngày nay, Halal trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu chứ không chỉ dành riêng cho người Hồi giáo.

Halal food khác gì so với thực phẩm thông thường?

Tiêu chíThực phẩm HalalThực phẩm thông thường
Nguyên liệuNguồn gốc rõ ràng, không chứa heo, máu, rượuKhông bắt buộc kiểm soát nghiêm ngặt
Giết mổĐúng nghi thức Halal, nhân đạo, đọc kinh cầu nguyệnGiết mổ công nghiệp thông thường
Quy trìnhTách biệt, tránh nhiễm chéo với HaramCó thể dùng chung dây chuyền
Chứng nhậnCần chứng chỉ Halal từ tổ chức tôn giáoKhông bắt buộc
Người tiêu dùngPhục vụ chủ yếu người Hồi giáoPhục vụ đa số thị trường

Vì sao Halal food ngày càng được quan tâm tại Việt Nam và quốc tế?

Dù ban đầu chỉ gắn với tôn giáo Hồi giáo, Halal food hiện nay đã trở thành tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, an toàn và minh bạch. Chính vì thế, doanh nghiệp tại Việt Nam và trên toàn cầu đều ngày càng quan tâm đến Halal như một chìa khóa mở cửa thị trường toàn cầu.

Sự phát triển của thị trường Hồi giáo toàn cầu

  • Theo báo cáo của DinarStandard, quy mô thị trường thực phẩm Halal toàn cầu năm 2023 đạt hơn 1.3 nghìn tỷ USD và dự kiến tăng trưởng mạnh trong thập kỷ tới.

  • Có hơn 1,9 tỷ người Hồi giáo trên thế giới (chiếm khoảng 25% dân số toàn cầu), tạo ra nhu cầu khổng lồ về các sản phẩm Halal.

Xu hướng tiêu dùng mới

  • Ngay cả người không theo đạo Hồi cũng dần quan tâm đến Halal food, vì họ xem đây là biểu tượng của sự an toàn, minh bạch và đạo đức trong sản xuất thực phẩm.

  • Các yếu tố như: không chứa tạp chất, giết mổ nhân đạo, truy xuất nguồn gốc rõ ràng… khiến Halal trở thành lựa chọn hấp dẫn cho nhiều nhóm khách hàng.

Một sản phẩm của Việt Nam có dấu chứng nhận tiêu chuẩn HALAL

Cơ hội xuất khẩu cho doanh nghiệp Việt Nam

  • Việt Nam nằm gần các quốc gia Hồi giáo lớn như Indonesia, Malaysia, Brunei, đồng thời có quan hệ thương mại với Trung Đông, Nam Á – những thị trường yêu cầu chứng nhận Halal.

  • Nhiều doanh nghiệp Việt (thủy sản, đồ uống, gia vị, thực phẩm chế biến…) muốn thâm nhập các thị trường này bắt buộc phải có chứng nhận Halal.

Gia tăng hợp tác quốc tế

  • Trong bối cảnh hội nhập, nhiều hiệp định thương mại và quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam – Trung Đông, Việt Nam – ASEAN đã thúc đẩy tiêu chuẩn Halal trở thành “tấm hộ chiếu thương mại” cho hàng hóa Việt Nam.

  • Các tập đoàn quốc tế cũng yêu cầu chuỗi cung ứng Halal, khiến doanh nghiệp Việt phải tham gia để không bị loại khỏi chuỗi giá trị.

Hình ảnh thương hiệu và trách nhiệm xã hội

  • Doanh nghiệp có chứng nhận Halal thường được đánh giá minh bạch, đáng tin cậy, tuân thủ đạo đức kinh doanh.

  • Điều này không chỉ giúp mở rộng thị trường mà còn nâng cao uy tín, tạo sự khác biệt trong cạnh tranh.

Các quy định cơ bản của Halal food là gì?

Halal food tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong luật Shariah và các tiêu chuẩn quốc tế hóa. Các quy định này tập trung vào nguồn gốc nguyên liệu, quá trình sản xuất, chế biến, đóng gói, lưu trữ và vận chuyển.

halal food la gi

Nguồn nguyên liệu

  • Được phép (Halal): Thịt gia súc (bò, cừu, dê, gà, vịt…) nếu được giết mổ theo nghi thức Halal; cá và hải sản; ngũ cốc; rau củ; trái cây; gia vị tự nhiên; nước tinh khiết.

  • Bị cấm (Haram):

    • Thịt lợn và các sản phẩm từ lợn.

    • Động vật chết trước khi giết mổ (chết tự nhiên hoặc tai nạn).

    • Động vật bị giết không theo nghi thức Halal.

    • Máu và các sản phẩm chứa máu.

    • Rượu và các chất gây say (intoxicants).

  • Yếu tố quan trọng: Nguyên liệu không được nhiễm chéo với các chất Haram trong quá trình sản xuất.

Quy định về giết mổ động vật

  • Người giết mổ phải là người Hồi giáo, có hiểu biết và niệm tên Allah trước khi cắt.

  • Dùng dao sắc để cắt nhanh, giảm đau đớn cho động vật.

  • Phải cắt đứt khí quản, thực quản, mạch máu chính ở cổ để máu chảy ra ngoài hoàn toàn.

  • Động vật phải khỏe mạnh, không bệnh tật, được chăm sóc tử tế trước khi giết mổ.

Quy định trong chế biến và sản xuất

  • Thiết bị sản xuất, dụng cụ, dây chuyền phải được làm sạch và chuyên biệt để không lẫn với nguyên liệu hoặc sản phẩm Haram.

  • Nhân viên tham gia sản xuất phải được huấn luyện về quy tắc Halal.

  • Chất phụ gia, hương liệu, enzyme, gelatin, chất tạo màu… đều phải có nguồn gốc Halal.

Quy định về bao bì, bảo quản và vận chuyển

  • Bao bì không được chứa thành phần Haram (ví dụ: keo dán từ collagen lợn).

  • Kho lưu trữ phải cách ly sản phẩm Halal và không Halal.

  • Trong vận chuyển, không để sản phẩm Halal chung xe, chung container với sản phẩm Haram.

Yêu cầu trong tiêu chuẩn Halal

Khi doanh nghiệp muốn được cấp chứng nhận Halal, họ cần đáp ứng một bộ tiêu chuẩn khá khắt khe. Một số yêu cầu chính:

 

Hệ thống quản lý Halal (Halal Assurance System – HAS)

  • Doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống quản lý tương tự như ISO, nhưng tập trung vào kiểm soát Halal.

  • Bao gồm: chính sách Halal, quy trình sản xuất, kiểm soát nguyên liệu, hồ sơ và truy xuất nguồn gốc.

Truy xuất nguồn gốc nguyên liệu

  • Mọi nguyên liệu đầu vào phải có chứng nhận Halal từ nhà cung cấp.

  • Doanh nghiệp phải duy trì hồ sơ minh bạch để kiểm chứng.

Đào tạo nhân sự

  • Tất cả nhân viên (đặc biệt trong khâu sản xuất, QC, kho bãi) phải được đào tạo về nguyên tắc Halal.

  • Doanh nghiệp thường phải bổ nhiệm nhân sự phụ trách Halal (Halal Executive).

Kiểm soát sản xuất

  • Thiết bị sản xuất phải chuyên biệt cho Halal. Nếu dùng chung với sản phẩm Haram trước đó thì phải trải qua quy trình tẩy rửa nghiêm ngặt (sertu) theo quy định Hồi giáo.

  • Không được để nhiễm chéo.

Thanh tra và giám sát

  • Tổ chức chứng nhận Halal (ví dụ JAKIM, MUI, ESMA) sẽ đánh giá ban đầu và sau đó giám sát định kỳ để đảm bảo doanh nghiệp luôn duy trì đúng chuẩn.

 Liên hệ giữa quy định Halal và tiêu chuẩn Halal

  • Quy định Halal (theo Shariah) chính là cơ sở nền tảng. Nó chỉ ra cái gì được phép và không được phép.

  • Tiêu chuẩn Halal quốc tế (ví dụ: MS 1500:2019 của Malaysia, UAE.S 2055-1:2015, MUI HAS 23000) chính là cách thức cụ thể để triển khai và kiểm chứng trong thực tế doanh nghiệp.

Nói cách khác:

  • Quy định Halal = nguyên tắc tôn giáo (luật Shariah).

  • Tiêu chuẩn Halal = khung quản lý & kiểm soát thực tế để doanh nghiệp chứng minh tuân thủ.

Quy trình chứng nhận Halal food

Để sản phẩm được gắn nhãn Halal, doanh nghiệp cần trải qua quy trình chứng nhận từ các tổ chức uy tín.\

quy chinh chung nhan halal

Các bước cơ bản:

  1. Đăng ký chứng nhận Halal với tổ chức được chỉ định.

  2. Đánh giá tài liệu: nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất.

  3. Đánh giá tại cơ sở: kiểm tra quy trình chế biến, vệ sinh, kho vận.

  4. Thẩm định bởi Hội đồng Hồi giáo.

  5. Cấp chứng chỉ Halal và cho phép in logo Halal trên sản phẩm.

  6. Giám sát định kỳ để đảm bảo tuân thủ liên tục.

Doanh nghiệp đang có nhu cầu chứng nhận hoặc tìm hiểu về tiêu chuẩn Hala FOOD vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được giải đáp trong thời gian sớm nhất

VĂN PHÒNG CHỨNG NHẬN QUỐC GIA – GOOD VIỆT NAM

Trụ sở:       Số 50B Mai Hắc Đế, P. Nguyên Du, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội

Hotline:      0945.001.005 – 024.2231.5555

E-mail:         chungnhanquocgia.com@gmail.com – info@chungnhanquocgia.com

Website:       chungnhanquocgia.com

VĂN PHÒNG HÀ NỘI

VĂN PHÒNG ĐÀ NẴNG

VĂN PHÒNG HỒ CHÍ MINH

Tòa nhà HLT – Số 23 Ngõ 37/2 Dịch vọng, P. Dịch Vọng, Q. Cầu Giấy, Hà Nội

Số 73 Lý Thái Tông, P. Thanh Khê Tây, Q. Thanh Khê, Tp. Đà Nẵng

Tòa nhà PLS, 282 Chu Văn An, Phường 26, Bình Thạnh, TP.HCM

G

0945 001 005

chat zalo