IATF 16949: Tìm hiểu về hệ thống quản lý chất lượng ô tô

IATF 16949:2016 là tiêu chuẩn quản lý chất lượng và thông số kỹ thuật toàn cầu cho ngành công nghiệp ô tô dựa trên ISO 9001:2015. Tiêu chuẩn này được thiết kế để sử dụng kết hợp với ISO 9001:2015 và bao gồm các yêu cầu bổ sung dành riêng cho ngành công nghiệp ô tô chứ không phải là một QMS ( Hệ thống quản lý chất lượng) độc lập. Cụ thể những yêu cầu của tiêu chuẩn IATF 16949 là gì và vai trò thực sự của tiêu chuẩn này? Cùng GOOD Việt Nam tìm hiểu chi tiết hơn tại nội dung bài viết dưới đây nhé.

Về IATF

IATF (International Automotive Task Force) là Lực lượng Đặc nhiệm Ô tô Quốc tế, một tổ chức bao gồm các nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới và các hiệp hội ngành công nghiệp ô tô. IATF được thành lập nhằm phát triển và cải tiến các tiêu chuẩn quản lý chất lượng trong ngành sản xuất ô tô, đảm bảo sự thống nhất và nâng cao chất lượng trong toàn bộ chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu.

Mục tiêu của IATF

• Thiết lập các tiêu chuẩn chất lượng chung cho ngành ô tô, giúp các nhà cung cấp linh kiện và phụ tùng tuân theo những quy định nghiêm ngặt.
• Giảm thiểu rủi ro về chất lượng và an toàn, đảm bảo các sản phẩm đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và vận hành của các hãng xe lớn.
• Thúc đẩy sự thống nhất trong chuỗi cung ứng, giúp doanh nghiệp dễ dàng đáp ứng tiêu chuẩn của nhiều hãng xe mà không cần phải tuân theo nhiều hệ thống tiêu chuẩn khác nhau.

Thành viên của IATF

IATF bao gồm các hãng xe hơi và hiệp hội ô tô từ nhiều quốc gia lớn trong ngành công nghiệp ô tô, bao gồm:

Các nhà sản xuất ô tô (OEMs)

• BMW Group (Đức)
• Ford Motor Company (Mỹ)
• General Motors (GM) (Mỹ)
• Mercedes-Benz Group (Đức)
• Stellantis (Fiat Chrysler, Peugeot, Citroën) (Mỹ/Châu Âu)
• Renault Group (Pháp)
• Volkswagen AG (Đức)

Các hiệp hội công nghiệp ô tô

• AIAG – Hiệp hội ô tô Mỹ
• VDA – Hiệp hội ô tô Đức
• ANFIA – Hiệp hội ô tô Ý
• SMMT – Hiệp hội ô t
• ô Anh
• FIEV – Hiệp hội ô tô Pháp

IATF 16949 là gì?

IATF 16949 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng (QMS) trong ngành công nghiệp ô tô, do Lực lượng Đặc nhiệm Ô tô Quốc tế (IATF – International Automotive Task Force) phát triển. Tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên ISO 9001, nhưng được bổ sung các yêu cầu đặc thù dành riêng cho lĩnh vực sản xuất linh kiện và phụ tùng ô tô.

SO/TS 16949, một tiêu chuẩn kỹ thuật dành cho hệ thống quản lý chất lượng trong ngành ô tô, đã trở thành một trong những tiêu chuẩn quốc tế được sử dụng rộng rãi nhất trong ngành công nghiệp ô tô, giúp hài hòa các hệ thống đánh giá và chứng nhận khác nhau trong chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu. Vào ngày 3 tháng 10 năm 2016, IATF 16949:2016 đã được IATF công bố và thay thế cho ISO/TS 16949 hiện tại, đưa ra các yêu cầu của hệ thống quản lý chất lượng cho các tổ chức trong ngành công nghiệp ô tô.

Sự khác biệt giữa IATF 16949 và ISO 9001

Sự khác biệt cơ bản nhất giữa ISO 9001 và IATF 16949 liên quan đến các thực thể chịu trách nhiệm về các tiêu chuẩn. ISO 9001 do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế quản lý, trong khi IATF 16949 được IATF đưa ra với sự đóng góp đáng kể từ các thành viên trong ngành ô tô, bao gồm các nhà sản xuất ô tô và các nhóm như Nhóm Hành động của Ngành Công nghiệp Ô tô.

=>Xem thêm bài viết về tiêu chuẩn ISO 9001 tại đây <=

Hơn nữa, ISO 9001 tập trung vào sự hài lòng của khách hàng, nhưng IATF 16949 còn đi xa hơn, đòi hỏi phải tuân thủ các yêu cầu cụ thể của công ty được nêu trong tiêu chuẩn. Ngoài ra, ISO 9001 có thể áp dụng cho bất kỳ địa điểm nào do một tổ chức điều hành, trong khi IATF 16949 chỉ tập trung vào các địa điểm phát triển, sản xuất hoặc bảo dưỡng các bộ phận ô tô OEM — không phải các bộ phận hậu mãi.

Nội dung cơ bản của tiêu chuẩn IATF 16949

Cấu trúc IATF 16949 được chia thành 11 phần. Bốn phần đầu tiên (phần 0 đến 3) là phần giới thiệu, bảy phần cuối cùng chứa các yêu cầu đối với Hệ thống quản lý chất lượng. Sau đây là nội dung của bảy phần chính:

Mục 4: Bối cảnh của tổ chức

Mục này yêu cầu tổ chức xác định bối cảnh của mình theo Hệ thống quản lý chất lượng, bao gồm các bên quan tâm và nhu cầu cũng như kỳ vọng của họ. Mục này cũng xác định các yêu cầu để xác định phạm vi của QMS, cũng như các yêu cầu chung của QMS.

Mục 5: Lãnh đạo

 Mục này của tiêu chuẩn yêu cầu ban quản lý cấp cao phải chứng minh được khả năng lãnh đạo và cam kết đối với QMS, cùng với việc xác định trách nhiệm của công ty và chính sách chất lượng . Ban quản lý cấp cao cũng phải chỉ định chủ sở hữu quy trình cùng với các vai trò và trách nhiệm khác.

Mục 6: Lập kế hoạch 

Mục về lập kế hoạch xác định các yêu cầu để giải quyết rủi ro và cơ hội và các yêu cầu để phân tích rủi ro. Mục này cũng bao gồm các yêu cầu đối với các hành động phòng ngừa , kế hoạch dự phòng và các mục tiêu chất lượng và kế hoạch để đạt được chúng.

Mục 7: Hỗ trợ

Trong mục này, bạn có thể tìm thấy các yêu cầu về nguồn lực và quy trình hỗ trợ cần thiết cho một QMS hiệu quả. Mục này xác định các yêu cầu về con người, cơ sở hạ tầng, môi trường làm việc, nguồn lực giám sát và đo lường, kiến ​​thức tổ chức, năng lực, nhận thức, truyền thông và thông tin được ghi chép.

Mục 8: Hoạt động

Các yêu cầu về sản phẩm liên quan đến mọi khía cạnh của việc lập kế hoạch và tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ. Mục này bao gồm các yêu cầu về lập kế hoạch, xem xét yêu cầu về sản phẩm, thiết kế , mua hàng, tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ và kiểm soát thiết bị được sử dụng để giám sát và đo lường sản phẩm hoặc dịch vụ. IATF 16949 cho phép các yêu cầu trong điều khoản 8.3, liên quan đến thiết kế và phát triển sản phẩm, được loại trừ nếu chúng không áp dụng cho công ty.

Mục 9: Đánh giá hiệu suất

Mục này bao gồm các yêu cầu cần thiết để đảm bảo rằng bạn có thể giám sát xem QMS của mình có hoạt động tốt hay không. Nó bao gồm đánh giá sự hài lòng của khách hàng, kiểm toán nội bộ , giám sát sản phẩm và quy trình, và đánh giá của ban quản lý .

Mục 10: Cải tiến

Mục cuối cùng của tiêu chuẩn xác định các yêu cầu để cải tiến liên tục QMS, bao gồm các yêu cầu về sự không phù hợp và hành động khắc phục, giải quyết vấn đề và quy trình chống lỗi.

Các phần này dựa trên chu trình Lập kế hoạch-Thực hiện-Kiểm tra-Hành động, sử dụng các yếu tố này để thực hiện thay đổi trong các quy trình của tổ chức nhằm thúc đẩy và duy trì những cải tiến trong các quy trình.

Những yêu cầu quan trọng trong IATF 16949

Tiêu chuẩn IATF 16949 có những yêu cầu đáng chú ý sau:

Kiểm soát rủi ro trong sản xuất

• Doanh nghiệp phải xây dựng hệ thống quản lý rủi ro để phát hiện và ngăn chặn lỗi sản xuất ngay từ đầu.
• Xác định các nguyên nhân gây lỗi, thực hiện hành động khắc phục kịp thời để tránh ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

Quản lý chuỗi cung ứng

• Đảm bảo tất cả nhà cung cấp nguyên vật liệu và linh kiện phụ trợ cũng đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt.
• Theo dõi và đánh giá hiệu suất của nhà cung cấp để đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định và chất lượng cao.

Cải tiến liên tục (Continual Improvement)

• Doanh nghiệp phải liên tục đánh giá, cải tiến quy trình sản xuất để nâng cao hiệu quả vận hành.
• Áp dụng công nghệ mới để giảm thiểu sai sót và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Kiểm soát sản phẩm lỗi

• Xây dựng hệ thống kiểm tra và phân loại sản phẩm lỗi, đảm bảo không có sản phẩm kém chất lượng rời khỏi dây chuyền sản xuất.
• Có phương án thu hồi và xử lý nếu sản phẩm lỗi được phát hiện sau khi xuất xưởng.

Đối tượng phù hợp với chứng nhận IATF 16949

Bất kỳ doanh nghiệp nào hoạt động trong lĩnh vực sản xuất linh kiện, phụ tùng, thiết bị và nguyên vật liệu cho ngành ô tô đều cần chứng nhận này. Bao gồm:

• Nhà sản xuất linh kiện động cơ, hộp số, hệ thống phanh, lốp xe, đèn pha, hệ thống điện…
• Nhà cung cấp nguyên vật liệu như thép, nhôm, nhựa kỹ thuật, cao su…
• Công ty gia công, lắp ráp và kiểm tra sản phẩm cho ngành ô tô

📌 Lưu ý: Tiêu chuẩn này không áp dụng cho đại lý bán xe hoặc trung tâm bảo dưỡng.

Tại sao doanh nghiệp cần đạt chứng nhận IATF 16949?

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất linh kiện và phụ tùng ô tô đã đạt được chứng nhận IATF 16949, khẳng định cam kết về chất lượng và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Dưới đây là một số doanh nghiệp tiêu biểu:

• Công ty TNHH Molex Việt Nam: Là một trong những doanh nghiệp tiên phong tại Việt Nam đạt chứng nhận IATF 16949:2016, đảm bảo chất lượng trong sản xuất linh kiện điện tử cho ô tô.

• Công ty TNHH Piaggio Việt Nam: Đã triển khai và đạt chứng nhận IATF 16949, nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.

• Công ty TNHH Denso Việt Nam: Là nhà cung cấp linh kiện ô tô hàng đầu, Denso Việt Nam đã đạt chứng nhận IATF 16949, khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

• Công ty TNHH Yanagawa Seiko Việt Nam: Chuyên sản xuất linh kiện cơ khí chính xác, công ty đã đạt chứng nhận IATF 16949, đảm bảo chất lượng và độ tin cậy của sản phẩm.

Việc đạt được chứng nhận IATF 16949 giúp các doanh nghiệp này nâng cao uy tín, mở rộng thị trường và đáp ứng yêu cầu khắt khe của các đối tác trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.

✅Điều kiện bắt buộc để trở thành nhà cung cấp ô tô

Các hãng xe lớn như GM, Toyota, Ford, Honda, Mercedes-Benz… yêu cầu các nhà cung cấp phải đạt chứng nhận IATF 16949. Nếu không có chứng nhận này, doanh nghiệp khó có thể ký hợp đồng cung cấp linh kiện ô tô.

✅Nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu quy trình

• Giúp kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quá trình sản xuất từ nguyên vật liệu, gia công, lắp ráp đến kiểm tra chất lượng.
• Giảm lỗi sản xuất, tránh tình trạng thu hồi sản phẩm gây tổn thất lớn.
• Hạn chế rủi ro do hỏng hóc linh kiện, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người sử dụng.

✅Giảm chi phí và tăng hiệu suất sản xuất

• Tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm lãng phí nguyên vật liệu và chi phí bảo trì.
• Cải thiện hiệu suất vận hành, giúp doanh nghiệp tăng sản lượng và doanh thu.

✅Đáp ứng các quy định pháp lý về an toàn

• IATF 16949 yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ các quy định về an toàn và môi trường trong ngành ô tô.
• Đảm bảo sản phẩm không chứa lỗi kỹ thuật có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng.

✅Tăng lợi thế cạnh tranh và mở rộng thị trường

• Chứng nhận IATF 16949 giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường quốc tế và tham gia vào các chuỗi cung ứng lớn.
• Nâng cao hình ảnh thương hiệu, tạo niềm tin với khách hàng và đối tác.

Quy trình đạt chứng nhận IATF 16949

1️⃣ Phân tích yêu cầu tiêu chuẩn và xác định khoảng cách giữa hệ thống hiện tại và tiêu chuẩn IATF 16949.

2️⃣ Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng (QMS) theo yêu cầu của tiêu chuẩn.

3️⃣ Đào tạo nhân viên về quy trình kiểm soát chất lượng và an toàn sản phẩm.

4️⃣ Tiến hành đánh giá nội bộ để đảm bảo hệ thống vận hành đúng tiêu chuẩn.

5️⃣ Chọn tổ chức chứng nhận uy tín và thực hiện đánh giá chính thức.

6️⃣ Nhận chứng nhận và duy trì kiểm soát chất lượng định kỳ.